Iranian women's Network Association (SHABAKEH)

بیانیه سازمان عفو بین الملل: شاهد قتل ندا آقاسلطان، در معرض خطر شکنجه

14 شهریور 1388

کاسپین ماکان، نامزد ندا آقا سلطان، زن جوانی که در تظاهرات اخیر ایران به قتل رسید، پس از اظهار نظر در مورد احتمال ارتباط قاتل با شبه نظامیان بسیجی، در تاریخ 5 تیرماه 1388 بازداشت شد.


وی در حال حاضر در زندان اوین تهران نگهداری می شود. بنابر گزارش های رسیده کاسپین ماکان به خانواده اش گفته است که اگر "اعتراف نامه" مربوط به نقش سازمان مجاهدین خلق ایران را در قتل ندا آقاسلطان امضا کند ممکن است آزاد شود.

سازمان عفو بین الملل، با توجه به نمونه هایی از موارد نقض حقوق بشر در جریان بعد از انتخابات ریاست جمهوری ایران، از احتمال اعمال فشار، شکنجه یا بدرفتاری های دیگر نسبت به نامبرده برای امضای چنین "اعترافی" ابراز نگرانی می نماید. این سازمان اعتقاد دار که او یک زندانی وجدان است که به دلیل استفاده مسالمت آمیز از حق آزادی بیان خود، در زندان به سر می برد.

ندا آقا سلطان، 27 ساله، در تاریخ 30 خرداد 1388 در تهران به قتل رسید. او زمانی که به همراه سه نفر دیگر از جمله کاسپین ماکان در حال ترک یکی از تظاهرات صورت گرفته در اعتراض به انتخابات ریاست جمهوری 22 خرداد بودند مورد شلیک گلوله قرار گرفت. در حالی که دیگر تظاهر کنندگان سعی در کمک به وی داشتند مردی با دوربین فیلم برداری تلفن همراه از دقایق مرگ او فیلم برداری کرد. فیلم به طور گسترده ای در اینترنت منتشر و نماد نا آرامی های گسترده ایران شد.

در مصاحبه ای با تلویزیون بی بی سی فارسی در اول تیرماه، کاسپین ماکان گفت : "شاهدان عینی و قطعه های فیلم به وضوح گویای آن هستند که شبه نظامیان بسیج، ندا را عمدا مورد هدف قرار داده اند". بعدها نیز مشخص شد که یکی از اعضای نیروی شبه نظامی بسیج، نیروی امنیتی تحت فرماندهی سپاه پاسداران، ضمن پذیرفتن اتهام خود اعلام کرده است که قصد کشتن وی را نداشته است. کاسپین ماکان چهار روز بعد از این مصاحبه در خانه اش در تهران دستگیر شد.

گزارش شده است که رئيس جمهور محمود احمدی نژاد، مرگ ندا آقا سلطان را "مشکوک" توصیف کرده است. در 29 ژوئن امسال او نامه ای خطاب به رئیس قوه قضائیه نوشت وخواستار رسیدگی به پرونده ی مزبور شد.

با این حال، در روزهای پس از قتل ندا، شماری از مقامات دولتی بیانیه ای در جهت انکار دخالت دولت نیروهای امنیتی در مرگ وی را صادر کرده و در برخی موارد، دیگران را نیز سرزنش نمودند.

آیت الله احمد خاتمى، نماینده رهبری، در نماز جمعه دانشگاه تهران در پنجم تیرماه اعلام کرد که شواهد حاکی از قتل ندا آقاسلطان، توسط خود معترضین در جهت "تبلیغ" علیه نظام است.

مقامات همچنین سعی داشته اند تا افرادی را که در باره قتل ندا آقا سلطان صحبت کرده اند مورد تهدید قرار دهند. گزارش شده است که فرمانده نیروی انتظامی، سرتیپ احمدی مقدم در یک کنفرانس مطبوعاتی در تاریخ 9 تیرماه گفته است که پلیس ایران و وزارت اطلاعات حکم بازداشت بین المللی دکتر آرش حجازی را از طریق اینترپل صادر کرده اند. دکتر حجازی سعی در نجات جان ندا آقا سلطان در صحنه را داشته و در مورد آنچه اتفاق افتاده با رسانه های خبری بین المللی صحبت کرده است. وی به گسترش اطلاعات نادرست در مورد کشتار و در نتیجه ایجاد "جو مسموم بین المللی" علیه دولت ایران متهم شده است. دکتر آرش حجازی و روزنامه نگاری که با کاسپین ماکان مصاحبه نمود، هر دو به دلیل ترس از امنیت خود ایران را ترک کردند.

گزارش شده است مقامات دولت ایران با تهدید و ارعاب، خانواده ندا آقا سلطان و دیگر عزاداران را پس از مرگ وی مورد آزار و اذیت قرار داده اند. قبل از خاکسپاری او در قبرستان بهشت زهرا، در بخشی که ظاهرا توسط مسوولین به کشته شدگان در ناآرامی ها اختصاص داده شده، به خانواده وی گفته شده اطمینان حاصل شود که هیچ عزاداری غیر از اعضای خانواده در مراسم حضور نداشته باشد در غیر این صورت با مجازات نامعلومی مواجه خواهند شد.

همچنین گزارش شده است که مقامات دولتی برگزاری مراسم عزاداری برای ندا آقا سلطان در مساجد را منع نمودند. هنگامی که خانواده آقا سلطان و دیگر عزاداران سعی داشتند تا مراسم بزرگداشتی را برای وی در مسجد نیلوفر واقع در عباس آباد برگزار کنند پس از 10 دقیقه توسط حدود 20 شبه نظامی بسیجی که وارد مسجد شده و شرکت کنندگان را پراکنده نمودند مورد تهدید قرار گرفتند.

سازمان عفو بین الملل از مقامات ایرانی می خواهد تا اقدامات فوری را در جهت حفاظت کاسپین ماکان از شکنجه یا بدرفتاریهای دیگر اعمال نموده، به ویژه، اطمینان حاصل نماید که وی برای امضای هیچ "اعترافی" تحت فشار نباشد.

سازمان اصرار داد که امکان دسترسی فوری به وکیل، خانواده و هر گونه درمان پزشکی مورد نیاز در دسترس کاسپین ماکان قرار گیرد. این سازمان همچنین خواستار آزادی فوری و بی قید و شرط نامبرده است مگر جرم کیفری مشخصی در مورد وی محرز شود.

ترجمه: کمیته گزارشگران حقوق بشر