*****
"دل مارتین" یکی‌ از بنیانگزاران مبارزه برای حقوق همجنسگرایان، در سن ۸۷ سالگی در شهر سانفرانسیسکو درگذشت.
او در روز پنج شنبه ۲۸ سپتامبر در بیمارستان و در کنار شریک زندگیش (فیلیس لیون/ 83 ساله) زندگی‌ را وداع گفت.
"دل" پس از ۵۵ سال زندگی‌ مشترک در ۱۶ ژوئن امسال، اولین روزی که ازدواج همجنسگرایان در ایالت کالیفرنیا قانونی‌ اعلام شد، با شریک زندگی‌ خود، یعنی‌
"فیلیس" ازدواج کرد.
"دل" و "فیلیس" جزو ۲۰ زوجی بودند که در ماه مای امسال در اعتراض به ممنوعیت ازدواج برای همجنسگرایان به دادگاه عالی‌ کالیفورنیا شکایت کرده و موفق شدند این پیروزی را به دست آورند.
او ۵۵ سال قبل نیز در سانفرانسیسکو به همراه ۶ زوج دیگر کلوپی را برای زنان لزبین به نام Daughters of Bilitis ایجاد کرد که آلترناتیوی در مقابل بار‌های معمول برای همجنسگرایان بود که در دهه ۵۰ توسط پلیس مورد
حمله قرار میگرفتند.

این سازمان در دهه ۵۰ و ۶۰ از با نفوذترین جریانات همجنسگرایان در آمریکا بود که در دهه ۷۰ در مقابل سوال اینکه آیا خود را بیشتر جزو جنبش همجنسگرایان Gay و Lesbian بنامند و یا جنبش فمینیستی، به انشعاب کشیده شد و امروز به جز انجمن‌های معدود محلی، این سازمان وجود موثری ندارد.
نام دختران بیلیتیس از یک شخصیت افسانه ای لزبین که در آثار شاعر فرانسوی Pierre Louys به کار رفته است به عاریت گرفته شده بود.
مارتین و لیون در سال 2004 نیز پس از اینکه شهردار سانفرانسیسکو چراغ سبزی برای ازدواج همجنسگرایان داد، به عنوان اولین زوج لزبین در تاریخ آمریکا قانونا ازدواج کردند. تمام این ازدواج ها اما بعدا غیر قانونی اعلام شد.
"دل" و "فیلیس" بار دیگر در 16 ژوئن امسال در حالی که "دل" از شدت ضعف جسمانی با صندلی چرخدار به دفتر ثبت ازدواج در شهرداری سانفرانسیسکو آمده بود بار دیگر نقش خود را در مبارزه و کسب حقوق برابر برای زوج های همجنسگرا بازی کرد و با ازدواج با شریک زندگیش که او را بیش از 55 سال در شرایط متفاوت سرکوب و ضرب و شتم رسمی در دهه 50 و 60 تا تحقیر و طرد رسمی و غیر رسمی در دهه های بعد همراهی کرده بود، این پیروزی را جشن گرفت.

نمایندگان متعددی از مجلس سنای آمریکا در گرامیداشت او و در ستایش نقش او در کسب حقوق همجنسگرایان بسیار کاغذها که سیاه کردند، اما کیست که نداند هنوز علی رغم وجود مبارزینی چون "دل" و بسیاری دیگر، همجنسگرایان به اشکال مختلف تحت فشار و تضییق قرار دارند. هر چند که امروز با 55 سال قبل متفاوت است.
شرایط امروز همجنسگرایان اگر هم در اقصی نقاط جهان برخا تغییرات محسوسی نموده است، اما بی شک بدون وجود چهره هایی همچون "دل مارتین" ما امروز در جای دیگری ایستاده بودیم.
"دل" خود ژورنالیست بود و فامیل "مارتین" را از همسر اولش "جیمز مارتین" بر خود نهاد. حاصل این ازدواج یک فرزند دختر بود. "دل" در اوایل دهه 50 با "فیلیس" در سیاتل آشنا شد، و با او به سانفرانسیسکو نقل مکان کرده و از آنجا زندگی و فعالیت مشترک خود را پی گرفتند.

پس از تشکیل کلوپ دختران بیلیتیس و سالها حضور در رهبری و تحریریه ارگان این سازمان در سال 1967 او به مدیریت سازمان ملی زنان آمریکا National Organization for Women (NOW) برگزیده شدند. او اولین زن لزبین "علنی" بود که به چنین مقامی منسوب میشد. او تمام تلاش خود را برای طرح معضلات زنان لزبین در جنبش زنان انجام داد.
از "دل" کتاب های بسیاری به جا مانده که به مسئله زنان لزبین، عشق و آزادی و ... میپردازد.
در سال 2003 یک فیلم مستند از زندگی این زوج لزبین توسط ژان بیرن تهیه شد.

یادش گرامی باد.

ShadiAmin@web.de

با استفاده از اخبار اینترنتی انگلیسی و آلمانی در مورد مرگ "دل مارتین"
Del Martin & Phyllis Lyon