Iranian women's Network Association (SHABAKEH)

رفتار دیپلماتیک قوه ای که قرار است قضاییه باشد! / شادی صدر

برخلاف خبرنگاران محترم، حافظه تاریخی ما هنوز آنقدر ضعیف نشده که فراموش کنیم در بهمن سال 81 هم اعلام شد که بنا به دستور رییس قوه قضاییه اجرای مجازات سنگسار متوقف شده است.


******

سخنگوی قوه فضاییه در آخرین کنفرانس مطبوعاتی خود درباره آخرین وضعیت 9 محکوم به سنگسار (8 زن و یک مرد)، که وکلای آنها، دو هفته پیش نسبت به وضعیت آنها ابراز نگرانی کرده بودند، خبر از عفو دو تن از آنان از سوی رهبری و تبدیل مجازات دو نفر دیگر داده است. او همچنین اعلام کرده که احکام پنج نفر باقی مانده موقوف الاجرا است. این سخنان شوق غریبی میان رسانه های خارجی ایجاد کرده است. آنها از قول سخنگوی قوه قضاییه تیتر زده اند:

ایران می گوید اجرای مجازات سنگسار متوقف شده است (رویترز)
ایران مجازات مرگ با سنگسار را دور انداخت (آسوشیتد پرس)
ایران مجازات مرگ با سنگسار را به حالت تعلیق در آورد (بی بی سی)

با خواندن تیتر این اخبار، هر مخاطبی بی درنگ مطمئن خواهد شد که مساله سنگسار در جمهوری اسلامی ایران، با عفو دو محکوم به سنگسار از سوی رهبری، تبدیل مجازات دو تن دیگر از آنها و بلاتکلیفی 5 نفر باقی مانده (چهار زن و یک مرد) کاملا خاتمه یافته است؛ به خصوص اینکه به جز روزنامه اعتماد ملی، هیچیک از خبرگزاری ها و مطبوعات داخلی و خارجی، عمدا یا سهوا، این جمله سخنگو را بازتاب نداده اند: "فراموش نكنيد، ‌نمي‌توان مجازات سنگسار را حذف كرد."

برخلاف خبرنگاران محترم، حافظه تاریخی ما هنوز آنقدر ضعیف نشده که فراموش کنیم در بهمن سال 81 هم اعلام شد که بنا به دستور رییس قوه قضاییه اجرای مجازات سنگسار متوقف شده است. به همین دلیل بود که هیچیک از همین رسانه های داخلی و خارجی، باور نمی کردند که یک زن و یک مرد در اردیبهشت 85 در مشهد سنگسار شده اند، سنگسار جعفر کیانی در خرداد 86 در تاکستان دیگر جای تردید باقی نگذاشت.

همچنین آنقدر خوشبین نیستیم که باور داشته باشیم پرونده های سنگسار منحصر به همین 9 مورد هستند که وکلای داوطلب، دو هفته پیش درباره آنان ابراز نگرانی کرده اند و حالا، پس از دو هفته افزایش فشار افکار عمومی داخلی و بین المللی، سخنگوی قوه قضاییه نسبت به آنها اخبار خوش می دهد. حداقل نگارنده، به عنوان وکیل سه زن محکوم به سنگسار به ضرس قاطع اطمینان دارد تحقیقی که فعالان جنبش زنان درمورد پرونده های سنگسار انجام داده اند، هیچگاه به دلیل سکوت قضایی-رسانه ای پیرامون پرونده های زنای محصنه، کامل و جامع نیست و تعداد موارد محکوم به رجم در زندانهای مختلف ایران بیش از 9 مورد است. اما تنها مسئولان قوه قضاییه هستند که می توانند، اگرچه نمی خواهند، آماری دقیق اعلام کنند.

بنابراین، بدون اینکه قانونی که از نظر سخنگوی قوه قضاییه تغییرناپذیر است، عوض شود، شاید تلاش فعالان جنبش زنان و وکلای داوطلب، بتواند مایه رهایی این 9 محکوم شود اما همچنان پرونده های دیگری، در حال و آینده در صف سنگساری شدن وجود خواهند داشت. به همین دلیل اگر سخنگوی قوه قضاییه همچنان بر سر موضع خود در این مورد که سیاست قوه قضاییه متوقف ماندن اجرای مجازاتهای سنگسار هستند، لازم است به این سئوالات پاسخ دهند، نه برای خبرنگاران فراموشکار بلکه برای مردمی که فراموش نمی کنند:

1. آیا هیچگاه دستور داده اید همکارانتان دست به تحقیقی جامع درباره تمامی محکومان به مجازات سنگسار و جزییات پرونده های آنان بزنند یا تنها به مواردی محدود مانده اید که از سوی فعالان نسبت به آنها اطلاع رسانی شده است؟ لطفا دقیقا به ما بگویید چند نفر هم اکنون با حکم قطعی در انتظار سنگسار به سر می برند؟

2. براساس لایحه جدید مجازات اسلامی که در مجلس در حال تصویب است، اگر دادستان مجری حکم، اجرای سنگسار را موجب وهن نظام بداند، از رییس قوه قضاییه درخواست تبدیل آن را خواهد کرد و در صورت موافقت، سنگسار به اعدام یا شلاق تبدیل خواهد شد." سئوال این است: اگر دادستان مجری حکم، همچون دادستان سنگسار کننده جعفر کیانی، اجرای سنگسار را موجب وهن نظام نداند و از رییس قوه قضاییه درخواست تبدیل آن را نکند تکلیف چیست؟ اگر رییس قوه قضاییه درخواست تبدیل را نپذیرد چه خواهد شد؟

3. سرنوشت پنچ نفر محکوم به سنگسار دیگری که احکامشان به قول شما "موقوف الاجرا"ست چه می شود؟ آیا باید تا پایان عمر، بلاتکلیف در زندان بمانند یا منتظر می مانید تا لایحه مجازات اسلامی تصویب شود و از دادستان مربوطه می خواهید اعلام کند اجرای مجازات سنگسار آنها موجب وهن نظام است و سحرگاهی در محوطه زندان اعدامشان خواهید کرد؟

***

بازتاب سخنان سخنگو در رسانه ها، شیرینی شنیدن خبر زنده ماندن چهار زن محکوم به سنگسار را، گرچه هنوز نامهایشان را نمی دانیم، تلخ کرد. یک بار دیگر، از قوه ای که قرار است قضاییه باشد، رفتار دیپلماتیک دیده ایم و از سخنگویی که باید حقوقدان باشد حرف سیاسی شنیده ایم. رفتار دیپلماتیک و حرف سیاسی، گرچه در کوتاه مدت، نظام را از فشارهای ناشی از مساله سنگسار خلاص می کند اما مساله سنگسار را به شکلی حقوقی و واقعی حل نخواهد کرد.

تاریخ: 20 مرداد 1387
meydaan.com