امسال این تقدیر نامه به دکتر شهرزاد مجاب پرفسور ایرانی تبار دانشگاه تورنتو تعلق گرفت. از آنجا که شهروند پس از اهدای این جایزه به ایشان از آن باخبر شد و بخت حضور در مراسم اهدا را پیدا نکرد، لذا در تماس تلفنی با ایشان از چگونگی این انتخاب اطلاعات بیشتری کسب کردیم.

دکتر مجاب در پاسخ به این پرسش که این انتخاب چگونه انجام گرفته، اظهار داشت: تدریس من در دوره ی فوق لیسانس و دکترا است، بنا براین تنها دانشجویان این دوره در مورد من نظر داده اند و مرا کاندید دریافت این جایزه کرده اند. در این پروسه من نیز می بایست فلسفه ی آموزشی خودم را بیان میکردم، همکارانم میبایست در مورد نحوه ی تدریس و راهنمائی دانشجویان فوق لیسانس و دکتری من نظر میدادند.این مطالب به کمیته ی انتخاب ارائه شد و این کمیته نظرات رسیده در مورد استادانی که نامزد این جایزه بودند را بررسی کرد و یک استاد را انتخاب کرد.

دکتر مجاب پیش از این هم دامنه ی محبوبیتش در بین دانشجویان و اساتید دیگر موجب شده بود تا به عنوان استاد مدعو در سال 2000 در دانشگاهMount Saint Vincent(هلیفکس) تدریس کند. او همچنین استاد بنام (noted) در سال 2003 در دانشگاه آلبرتا و در سال 2006 در دانشگاه بریتیش کلمبیا دعوت به تدریس شده بود.

Award for Distinguished Contributions to Teaching هر ساله به یک نفر تعلق میگیرد و در تمام دوران خدمت نیز هر استاد تنها یک بار انتخاب میشود.

پرفسور شهرزاد مجاب، رئيس انستيتوی مطالعات زنان دانشگاه تورنتو و استاد دپارتمان آموزش بزرگسالان و مشاوره روانشناسی، در پاسخ به این پرسش که "این جایزه چه معنی ای برای شما دارد؟" گفت: معنی اش برای من این است که کار من از طرف گروهی که به آنها علاقه دارم، یعنی دانشجویان که در قلب کارهای فکری من جا دارند، مورد تایید قرار گرفته و این برای من خیلی ارزشمند و قابل ستایش است. تدریس کار آسانی نیست، اما من خودم را همانقدر یک شاگرد میدانم و همانقدر از یک شاگرد می آموزم که او از من یاد میگیرد. پیمودن این پروسه که آدم خودش را در کلاس کشف کند، توانایی ها و نقاط ضعف خودش را بشناسد، پروسه بسیار زیبایی برای رشد انسان است و من برایش ارزش قائل هستم.

دکتر شهرزاد مجاب در مورد فلسفه ی تدریس خود گفت: من عاشق تدریسم، ولی این گفته ظاهری ساده و محتوائی پیچیده دارد چون تدریس هم از نظر فلسفی و هم روش اداره ی کلاس کار بسیار پیچیده ای است. آموزش، یادگیری، و تحقیق برای من بسیار جذاب است.

پرفسور مجاب در مورد اینکه چگونه در پروسه ی تدریس از دانشجویان می آموزد، گفت: برای من تدریس تنها یک حرفه نیست بلکه آن را رابطه ی تنگاتنگی بین کلاس درس و کل جامعه میبینم، از این رو تدریس برایم تبدیل به تعهدی اجتماعی و سیاسی میشود. دانشجویان من اکثراً با تعهدی سیاسی، فکری و اجتماعی محکمی آموزش خود را پیگیری میکنند. به اضافه اینکه من معتقدم چه در تحقیق و چه تدریس، اگر معلم و محقق با مسائل اجتماعی به شیوه ای انتقادی و رادیکال درگیر نباشد، کارش محدود به توضیح و توجیه وضع موجود میشود. اکثر دانشجویان من در جریان مسائل اجتماعی و سیاسی هستند و تجارب با ارزش خود را به کلاس می آورند، استفاده از تجارب آنان برای تدریس و یادگیری خود من خیلی مهم و با ارزشاست.

دکتر مجاب درباره نحوه ی تدریس خود گفت: موضوع تدریس منحول و حوش پرسش های اجتماعی و سیاسی است. چهارچوب نظری تدریس من تئوریهای فمینیستی- مارکسیستی و تئوریهای ضد نژادپرستی است که نابرابریهای اجتماعی، استثمار، و استعمار را در تمام عرصه های زندگی از خود کلاس درس گرفته تا خانه و جامعه و دولت و روابط اقتصادی و فرهنگی تحلیل میکند. هدف من این است که این نوع پیچیدگیهای زندگی اجتماعی و روابط قدرت در جامعه را وارد کلاس درس کنم و برای شاگردانم توضیح بدهم. برای این کار، ریشه های تاریخی، زمینه های فرهنگی، سیاست های دولت و روش های تحقیق را با استفاده از منابع متنوع از فیلم گرفته تا زمینه های هنری مختلف وارد تدریس و تحقیق میکنم. در کانادا روش منقدانه ای که من در تدریس و تحقیق دارم با روی باز پذیرفته نمیشود. ضمن اینکه به عنوان یک زن مهاجر نقدهای اجتماعی و سیاسی من یک سری پیچیدگی ها را به کار دانشگاهی من اضافه میکند. به این معنی که من به تنهائی نمایندگی علمی و سیاسی خودم را نمیکنم، بلکه از یک طرف نمایندگی کل جامعه ی ایرانی از طرف دیگر نمایندگی کل زنان خاورمیانه و در بعدی وسیع تر نمایندگی کل زنان مهاجر را به دوشم میگذارند. اینفشاری چند جانبه بر من است که هم باید الگوی خوبی برای شاگردانم باشم و هم بتوانم تعهدات سیاسی ـ اجتماعی را به شکل علمی به شاگردانم انتقال بدهم.

دکتر مجاب در پاسخ به این پرسش که مهاجر بودن و زن بودن شما مشکلی بر سر راه شما بوده، گفت: خیلی زیاد. یک سری مقاومت از سوی بعضی از شاگردان به این دید منقدانه ام وجود دارد. آنها فکر میکنند که به دلیل زن مهاجربودن من چنین مواضعی عدالت خواهانه دارم یعنی منافع خودم را در نظر میگیرم در حالی که اینطور نیست. من معضلات اجتماعی را به عنوان مسائل علمی و تئوریک مطرح میکنم ولی مهاجر بودنم همیشه جهتگیری سیاسی و علمی مرا به زیر سئوال میکشد.

شهرزاد مجاب متولد شيراز است. فارغ التحصیل رشته های سياست های آموزشی و مطالعات زنان و آموزش تطبيقی دانشگاه ايلينوی آمريکا است. در آمریکا در کنفدراسيون جهانی دانشجويان فعالیت میکرد و در جنبش های دانشجویی، زنان، ضد نژادپرستی و ضدجنگ ويتنام شرکت داشت. دکتر مجاب از 17 سال تدریس در کانادا 12 سال آن را در دانشگاه تورنتو تدریس کرده است، ولی با تمام اینها او جزو جوان ترین و جزو معدود زنان پروفسور (FullProfessor) غیرسفید هست. در دانشگاه تورنتو 795 پرفسور تدریس میکنند که از این تعداد 169 زن فول پرفسور هستند که شاید کمتر از انگشتان یک دست زن غیر سفید در میان آنان باشد.دکتر مجاب جزو جوان ترین پرفسورها است.

دکتر مجاب از بهترین و بدترین خاطره دوران تدریس اش چنین یاد میکند و در رابطه با بدترین خاطره میگوید: من همیشه اول کلاس میپرسم چرا این درس را میگیرید و انتظارتان چیست؟ از شاگردان میخواهم بدون ذکر نامشان به این سئوال پاسخ بدهند. یک بار شاگردی نوشته بود که "یاد گرفتن تلفظ اسم تو. چون تلفظ نامت سخت است اگر یاد نگیرم میتوانم شری(Sherry) خطابت کنم." بعد فهمیدم که دانشجوی مردی بود با افکاری نژادپرستانه و زن ستیزانه. این از موارد بسیار محدود است و بیشتر شاگردانم جزو بهترین دانشجویان دانشگاه هستند و با هم رابطه ای دوستانه و صمیمانه داریم و کلاس های من در دانشگاه و دپارتمان های دیگر جزو محبوب ترین کلاسهاست.

شهروند این موفقیت را به دکتر شهرزاد مجاب و جامعه ی ایرانی کانادا تبریک میگوید و برای ایشان موفقیت های بیشتر آرزو می کند.