شهلا لاهيجي به خاطر تلاش‌هايش در حوزهء زنان و نشر، عصر دوشنبه مورد تقدير قرار گرفت.

او كه بيست و يكم سپتامبر امسال جايزهء «آزادي نشر» را به خود اختصاص داد، اولين ناشر زن در كشور است و براي اولين بار است كه اين جايزه به يك ناشر زن در منطقهء خاورميانه، تعلق يافته است.

جايزه‌اي كه اتحاديهء بين‌المللي ناشران در نمايشگاه بين‌المللي گوتنبرگ - كه نمايشگاه ويژهء اسكانديناوي است - به اين ناشر ايراني هديه داد.

به همين مناسبت مركز فرهنگي زنان - كه يك تشكل غيردولتي در حوزهء‌زنان است - به پاس قدرداني از تلاش 23 سالهء شهلا لاهيجي كه مسووليت انتشارات روشنفكران و مطالعات زنان را برعهده دارد در سالن زيرين كتاب‌فروشي پكا مراسمي برگزار كرد خيلي‌ها آمده بودند از ناشران مطرح زن و مرد در كشور گرفته تا فعالان حوزهء زنان و سفير سوئد در ايران.

فرناز سيفي به عنوان مجري برنامه، لاهيجي را اين‌گونه معرفي مي‌كند: «شهلا لاهيجي وقتي مي‌خواهد خود را معرفي كند مي‌گويد من يك ناشرم، نه كم‌تر و نه بيش‌تر. در عين حال محقق مسايل زنان نيز هستم و اين هم اتفاق تازه‌اي نيست. از زماني كه خود را به عنوان انساني صاحب شعور شناختم، مسالهء زنان نيز برايم مطرح بوده است.»

لاهيجي نشر روشنگران و مطالعات زنان را 23 سال پيش تاسيس كرد.

او در پاسخ به اين سوال كه چه شد حوزهء نشر را برگزيد، مي‌گويد: «مثل ناشران در ايران، مثل عاشقان است. اين سوال مثل اين است كه از يك عاشق بپرسيد چه شد كه عاشق شدي؟ هيچ كدام جواب منطقي نداريم و اگر هر شغل ديگري را انتخاب كرده بوديم، روز و روزگار بهتري داشتيم. سرنوشت كسي كه از كودكي با كتاب بزرگ شده و از شانزده سالگي مي‌نويسد، اگر غير اين مي‌شد جاي تعصب و سوال داشت.»

اين اولين سالي است كه جايزهء «آزادي نشر» كه از سال 1998 تاسيس شده است، به ناشري از خاورميانه اهدا شد. همهء 86 كشور عضو اتحاديهء بين‌المللي ناشران از ميان پنج كانديداي اين جايزه، به لاهيجي راي داده‌اند.

لاهيجي كه از جريانات جايزه بي‌خبر بود، براي سخنراني به سوئد دعوت شده و يك هفته قبل از سفر هيات برگزاري جايزه به او اعلام مي‌كند كه برندهء جايزهء آزادي نشر شده و نمايشگاه گوتنبرگ را نيز بايد او افتتاح كند.

لاهيجي اطلاعي ندارد كه چه كسي او را براي دريافت اين جايزه كانديدا كرده است و حتي خبر ندارد كه ديگر كانديداهاي دريافت اين جايزه چه كساني بوده‌اند.

قرار است، در ماه ژوئن سال آينده جايزهء آزادي نشر را در شهركيپ‌تاون در آفريقاي جنوبي به ناشر برگزيدهء سال آينده بدهند و لاهيجي اميدوار است كه باز دوباره اين جايزه به يكي از ناشران ايراني اختصاص يابد و آن را اصلاً دور نمي‌بيند.

سالن بزرگ شركت پخش و توسعهء پكا، بعدازظهر دو روز پيش همه عنوان كتاب‌هاي چاپ شدهء انتشارات روشنگران و مطالعات زنان را در معرض ديد حاضران گذاشته بود و وسوسهء خواندن اين همه كتاب را به دل مي‌انداخت و حتي مجري برنامه را واداشت تا اين جمله را از شهلا لاهيجي، به ياد بياورد: «شهلا لاهيجي مي‌گفت در نمايشگاه‌هاي عمومي كتاب در كشور به بازديدكنندگان مي‌گويند به كتاب‌ها دست نزنيد، ولي من مي‌گويم دست بزنيد، دستمالي‌اش كنيد، كتاب را حس كنيد، يك صندلي بگذاريد تا هر كجايش را وقت داريد بخوانيد. اصلاً كتاب را به خانه ببريد، پس هم نياورديد مهم نيست، فقط بخوانيد، فقط بخوانيد.»

همچنين در اين برنامه پرينوش صنيعي، نويسنده سخنراني خود را با عنوان «چرا سكوت؟» ارايه داد و فيروزه صابر نيز با معرفي لاهيجي به عنوان يك كارآفرين زن معرفي كرد. او كه بخش عمدهء فعاليت‌هاي اجتماعي خود را بر مبحث كارآفريني زنان قرار داده و در اين باره يك كتاب با عنوان «راه‌هاي توسعهء كارآفريني زنان در ايران» را نيز به چاپ رسانده است.

به گفتهء او «لاهيجي به عنوان يك كارآفرين راه را براي زنان ناشر باز كرد به طوري كه از سال 69 تاكنون، 15 درصد از حوزهء نشر كشور را زنان در اختيار گرفته‌اند.»

همچنين لي‌لي‌فرهادپور، روزنامه‌نگار چند ويژگي لاهيجي را به خاطر دردسترس بودن و شمرده شمرده حرف زدن عنوان يك سوژهء مطلوب روزنامه‌نگاران دانست .»

در ادامهء برنامه، برخي از اعضاي مركز فرهنگي زنان به جنبه‌هايي از زندگي لاهيجي در حوزهء نشر و حوزهء زنان سخن گفتند.

ناهيد كشاورز، دانشجوي مقطع دكترا در رشتهء جامعه‌شناسي سخنانش را به جنبش زنان و جوايز بين‌المللي و تاثير آن بر جنبش زنان اختصاص داد.

مريم ميرزا نيز دربارهء تاثير نشر روشنگران در نشر مطالعات زنان گفت و گلناز ملك هم «زنان ناشر حلقه‌اي از زنجيرهء انديشهء فمنيستي» را عنوان سخنانش انتخاب كرد.

www.sarmayeh.net