۲۸ شهريور ۱۳۸۴

كانون ها اجراي طرح IT، آموزش زوجين جوان، حمايت از خانواده سالم، طرح گردشگري ‘ اجراي مشاوره هاي حقوقي، تربيتي، آموزشي، كار آفريني افزايش مشاركت اقتصادي و سياسي زنان را از اهداف اصلي خود قرار داده اند.كانون هاي كازرون با 16000عضو، خدابنده با 8هزار عضو و اروميه با 1800عضو به ترتيب در زمينه آموزش به دختران جوان، زنان خانه دار، زنان شاغل بالاترين رتبه را كسب كرده و به عنوان كانون هاي موفق شناسايي شده اند البته كانون هاي شيراز، تنكابن، اسلام آباد غرب از جمله كانون هاي فعال استانها محسوب مي شوند.

كانون زنان ايراني- ترانه بني يعقوب : زهرا 22 ساله و دوستانش هر روز گردهم مي نشستند و درباره مسائل مختلف صحبت مي كردند. زهرا و دوستان جوانش هر روز اينگونه اوقات خود را مي گذراندند تا اينكه در شهر كوچك و دور افتاده شان تنها تشكل غير دولتي شكل گرفت. زهرا و دوستانش اكنون هر روز با شركت در نشست هاي دوستانه، كارگاه هاي آموزشي، كلاس هاي هنري و كامپيوتر و ... اوقات شان را مي گذرانند.
كانون هاي فرهنگي اجتماعي زنان تنها تشكل سراسري زنان در كشورند، اين مراكز گاه به عنوان تنها نهاد غير دولتي شهر يا روستاهاي دور افتاده كشور محسوب مي شوند.

اين مراكز در سال 1372در كنار كميسيون هاي امور بانوان دراستانداري ها مشغول به فعاليت شدند .در اين سال اولين كانون فرهنگي اجتماعي زنان ايران در استان مركزي شهرستان اراك افتتاح شد. اما خيلي زود اين مراكز در نقاط روستايي و شهري كشور گسترش و تعداد آنها طي چند سال به 250كانون در سطح (شهر، بخش، روستا) افزايش يافت.

در سال 77 و پس از انجام نظر سنجي ها و ارزيابي عملكرد اين مراكز طرح اصلاح ساختار كانون ها پيشنهاد شد و نتايج آن منجر به تدوين اساسنامه كانون ها در قالب تشكل هاي غير دولتي شد. تا آنجا كه در سال 82 اين مراكز به تشكل هاي غير دولتي NGO)) تبديل شدند.

كانون هاي فرهنگي -اجتماعي زنان كه به عنوان اولين مراكز فرهنگي خاص زنان در شهرها و روستاها زمينه افزايش مشاركت اجتماعي زنان و ورود آنها به عرصه اجتماع را فراهم كرده است‘در ابتداي فعاليت فقط محلي براي گذراندن اوقات فراغت و گفتگوهاي دوستانه و در كنار آن گاه آموزش صنايع دستي به زنان علاقه مند بود. اما به مرور زمان و با توجه به نياز هاي جوانان و زنان و تحولات سريع اجتماعي و به ويژه پس از مستقل شدن اين مراكز تحولي در برنامه هاي آموزشي و اجرايي آنها رخ داد. اين مراكز پس از تبديل شدن به NGO برنامه هايي متناسب بانيازهاي زنان هر منطقه و به ويژه سه قشر دختران، زنان خانه دار و شاغل را مورد توجه قرار دادند.

اكنون تعداد 397كانون در 27استان كشور مشغول به فعاليت اند كه از اين تعداد 117 كانون به ثبت رسيده و بقيه نيز در حال ثبت شدن هستند.

تبديل شدن كانون هاي فرهنگي اجتماعي زنان به NGO كه با برخي از كمكهاي دولتي آغاز به فعاليت كرده بودند ‘ اتفاقي مهم محسوب مي شود .

فخرالسادات محتشمي پور مدير كل دفتر امور بانوان وزارت كشور نيز استقلال و كسب هويت مستقل كانون ها را كه در گذشته وابسته به استانداري ها و يا فرمانداري ها بودند اتفاقي مهم ارزيابي مي كند.

وي مي گويد: اگر كانون ها وابسته بودند هر روز جهت گيري اساسي شان تغيير مي يافت اما اكنون مستقل اند و محورهاي اصلي كار را به خوبي مي شناسد همچنين آنها اكنون شبكه هاي حقيقي و مجازي ارتباط با يكديگر را يافته و روند كار در حوزه زنان را به خوبي شناخته اند.
وي همچنين كانونها را به عنوان مراكز شناخته شده كار براي زنان در سطح كشور مي داند كه موفق به كسب اعتماد زنان و دختران شده اند.

فعاليت ها و اهداف كانون هاي فرهنگي اجتماعي زنان

فراهم كردن زمينه مناسب براي آموزش و مشاركت زنان به منظور بهره برداري كمي و كيفي از توانمندي هاي آنان ‘همكاري با تشكل هاي غير دولتي زنان ‘ برگزاري دوره هاي آموزشي با توجه به نياز زنان در منطقه، افزايش اطلاع رساني به زنان از فعاليت هاي اصلي اين مراكز است.

كانون ها اكنون اجراي طرح IT، آموزش زوجين جوان، حمايت از خانواده سالم، طرح گردشگري ‘ اجراي مشاوره هاي حقوقي، تربيتي، آموزشي، كار آفريني افزايش مشاركت اقتصادي و سياسي زنان را از اهداف اصلي خود قرار داده اند.

برگزاري گفت و گو و هم انديشي و نمايشگاه هاي مختلف، ارائه مقالات و طرح هاي پژوهشي و آموزشي نيز از ديگر اهداف اين مراكز است.

طي سال هاي 1372تا 1375تعداد 25939نفر و طي سال هاي 1381-1376تعداد 1033300 اند با موضوعات مختلف آموزشي، علمي، فني و حرفه اي تحت آموزش اين مراكز قرار گرفته اند.

اجراي طرح آموزشي زوج هاي جوان در 100منطقه كشور و اجراي طرح تقويت و توسعه كمي و كيفي مراكز مشاوره در 150منطقه كشور از ديگر دستاوردهاي اين مراكز است.

زنان فارس در آموزش پيشتاز تر از زنان ديگر استانهاي كشور

آموزش زنان خانه دار، دختران جوان و شاغل يكي از برنامه هاي اصلي كانون ها بوده است .

گزارش عملكرد سال 82اين مراكز حاكي از آن است كه دختران جوان شهر فارس بيشترين استقبال را از برنامه هاي آموزشي اين مراكز داشته اند تا آنجا كه 48480نفر از برنامه هاي آموزشي كانون ها استفاده كرده اند. همچنين دختران زنجاني 83درصد كردستان 81درصد، كهكيلويه و بوير احمد76درصد، بوشهر 67درصد، چهار محال و بختياري 64درصد، آذربايجان شرقي 58درصد، گيلان 56درصد، خراسان55درصد، هرمزگان 54درصد، ايلام 50درصد، گلستان 49درصد، سيستان و بلوچستان 47درصد، مازندران 43درصد، قم 40درصد، اصفهان38درصد، مركزي 37درصد، كرمانشاه و همدان هر كدام 36درصد، آذربايجان غربي22درصد، خوزستان 9درصد از برنامه هاي آموزشي اين مراكز استفاده كرده اند.

طبق اين آمارها دختران استان فارس آموزش ديده تر از ساير استان ها هستند و دختران جوان استان خوزستان همانگونه كه آمارها نيز نشان مي دهد كمتر از دختران ساير استانها تحت آموزش قرار گرفته اند.

اين آمارها همچنين نظر كارشناسان استان خوزستان درباره مشكل سطح پائين آموزش دختران جوان در سطح اين استان را نيز ثابت مي كند آنچنان كه پري ميربك كارشناس مسائل زنان استان خوزستان نيز نرخ استفاده دختران دانش آموز از آموزش ابتدايي را حدود 7/87درصد مي داند كه اين عدد در دوره راهنمايي به 86درصد و در مقطع متوسطه به 7/50درصد مي رسد.

اما اين وضعيت در مورد زنان خانه دار استان خوزستان متفاوت است زنان خانه داراين استان در امر آموزش فعال تر از دختران جوان هستند. و آمارها نتايج متفاوتي را در اين باره نشان مي دهد .
يعني بيشترين ميزان آموزش زنان خانه دار مربوط به استان خوزستان با 76درصد است و كمترين درصد ميزان آموزش اين زنان نيز به استان يزد با رقمي حدود 14درصد تعلق دارد. همچنين زنان خانه دار مركزي با 56درصد، كرمانشاه 54درصد، همدان53درصد، سمنان 44درصد، گيلان41درصد، قم40درصد، مازندران38درصد، بوشهر و بلوچستان 36درصد، ايلام 35درصد، چهارمحال بختياري 34 درصد، خراسان26 درصد، فارس25 درصد، كهكيلويه و بوير احمد24 درصد، كردستان و زنجان هركدام 16 درصد و اردبيل و يزد14درصد از اين برنامه ها استقبال كرده اند. همچنين بيشترين ميزان آموزش زنان شاغل استان توسط اين مراكز مربوط به استان اردبيل با 77درصد است و كمترين ميزان آموزش اين زنان نيز به استان زنجان با 1 درصد تعلق دارد.

ازمجموع نتايج ميزان آموزش ديدگان كانون هاي فرهنگي اجتماعي زنان نيز مي توان گفت: بيشترين تعداد آموزش ديدگان مربوط به استان فارس اند و استان هاي محروم كشور چون كهكيلويه و بوير احمد با 76 درصد، هرمزگان با 54 درصد، هرمزگان 54 درصد،سيستان و بلوچستان 47 درصد عملكرد مطلوبي را نسبت به ساير استانها نشان داده اند.

استان اصفهان در اجراي طرح هاي پژوهشي موفق تر از ساير استانها

طبق گزارش عملكرد كانون ها در اجراي طرح هاي آموزشي و پژوهشي در سال 82استان اصفهان با اختصاص اجراي 81/13 درصد طرح ها در مقام اول سيستان و بلوچستان و مركزي هر كدام با52/10 درصد طرحها در مقام دوم و استان هاي بوشهر، كرمان و زنجان با اختصاص 23/7درصد طرح ها در مقام سوم، بيشترين درصدطرحها را به انجام رسانده اند.
از مجموع طرحهاي انجام شده 31مورد طرح مطالعاتي – تحقيقاتي 77مورد طرح آموزشي و ساير طرحها با اختصاص 44عنوان در مراتب بعدي عناوين تحقيقاتي قرار گرفته اند.
همچنين استان كرمان با اختصاص 12/16درصد طرح تحقيقاتي مطالعاتي در مقام اول و استانهاي بوشهر و سيستان و بلوچستان با اختصاص 9/12 درصد در مقام دوم و استانهاي آذربايجان غربي، زنجان، مركزي و كردستان با اختصاص 67/9بيشترين طرح هاي مطالعاتي – تحقيقاتي را در سال 1382انجام داده اند.
در راستاي انجام طرح هاي آموزشي نيز استان اصفهان با اختصاص 98/12 درصد طرح آموزشي در مقام اول و استان مركزي با اختصاص 68/11 درصد طرحها در مقام دوم و استانهاي تهران و زنجان و مازندران با اختصاص 79/7 درصد در مراتب بعدي بيشترين تعداد طرح هاي آموزشي قرار دارند. همچنين در زمينه اجراي ساير طرح ها، طرح اشتغالزايي با 29مورد و راه اندازي 4مركز مشاوره احداث 1 مورد مركز فرهنگي تفريحي بانوان از ديگر اقدامات كانون ها محسوب مي شوند.

مشكلات و چالش هاي كانون ها

عدم برنامه ريزي استراتژيك، وجود مشكلات متعدد در تامين اعتبار، عدم ارتباط اين مراكز با ساير مراكزبين المللي و خارجي كه در زمينه هاي مشابه فعاليت مي كنند و عدم شفافيت برخي از قوانين و مقررات كشوري در مسائل زنان، پائين بودن شاخص هاي دسترسي زنان به توسعه در ايران از مشكلات اساسي كانون هاست.

همچنين سنت گرايي در تفكرات برخي مديران و مسئولان ‘ورود موج جمعيت دختران تحصيلكرده جوان به بازار كار از ديگر مشكلات كانون ها ارزيابي مي شود.

يكي ديگر از مشكلات كانون ها كه از سوي بيشتر مديران آنها نيز عنوان مي شود نبود طرح (پروپوزال )كاري مشخص براي اين مركز است كه گاه آنها را به مراكزي چهت تشكيل كلاسهاي هنري تبديل كرده است.

به همين دليل شبكه مديران عامل كانون ها ايجاد شده است تا مديران كانون ها ضمن ارتباط و استفاده از تجربيات يكديگر در زمينه هاي مختلف به كمك يكديگر بيابند.

طوبي براتي عضو مجمع سراسري كانون هاي كشور در اين باره مي گويد: گاه نداشتن پروپوزال مشخص كاري موجب سردرگمي مديران كانون ها مي شود، يعني در برهه اي از زمان آنها برنامه اي خاص ندارند، ساماندهي و طراحي يك طرح مشخص كاري از اهداف اصلي مجمع ماست.

وي همچنين تاكيد مي كند: در برخي از نقاط كشور به همين دليل كانون ها به مراكزي براي برگزاري كلاسهاي خياطي و هنري تبديل شده اند در حاليكه اين مراكز همانگونه كه از نامشان پيداست اهداف فرهنگي و اجتماعي گسترده اي دارند. مجمع كانون ها قصد حل اين مشكلات را دارد.

كانون هاي برتر

كانون هاي كازرون با 16000عضو، خدابنده با 8هزار عضو و اروميه با 1800عضو به ترتيب در زمينه آموزش به دختران جوان، زنان خانه دار، زنان شاغل بالاترين رتبه را كسب كرده و به عنوان كانون هاي موفق شناسايي شده اند البته كانون هاي شيراز، تنكابن، اسلام آباد غرب از جمله كانون هاي فعال استانها محسوب مي شوند
كانون زنان ايراني