Elfriede Jelinek

يک نويسنده زن اتريشی برنده جايزه نوبل ادبيات شد.

جايزه نوبل ادبيات امسال به الفريده يلينک داستان نويس و نمايش نويس اتريشی اختصاص يافت.

اين جايزه برای ويژگی زبان بکار رفته در داستانها و نمايشنامه های اين نويسنده 58 ساله اتريشی، به او داده شده است.

آکادمی سللطنتی سوئد در تقدير از اين نويسنده اعلام کرد "حرکت آهنگين آواها و روياروئی آنها در داستانها و نمايشنامه های او به چشم می خورد. شور زبان خارق العاده در آثار او پوچی کليشه های جامعه و قدرت زير نفوذ در آوردن شان را آشکار می سازد."

خانم يلينک دهمين زنی است که در طول تاريخ اعطای جايزه نوبل ادبيات به اين جايزه دست می يابد..

خانم يلنيک اعلام کرد جايزه نوبل ادبيات را از سوی تمام نويسندگان زن می پذيرد.

***

الفریده یلینک به تاریخ بیستم اکتبر 1946در موتزتسوشلاگ/اشتایرمارک اتریش به دنیا آمده است. در همان دوران مدرسه در سال 1960 نواختن فلوت و ارگ را در مدرسه ی موسیقی وین آموزش دیده است و بعدها به تحصیل آهنگ سازی پرداخته است. در سال 1964 در دانشگاه وین در رشته ی تئاتر و تاریخ هنر دانشجو می شود. اما بعد از گذراندن چند واحد درسی، به دلیل بحران روحی دانشگاه را رها می کند. اولین شعرش را در همین تاریخ می نویسد. انتشار مجموعه شعر "سایه ی لیزا" 1964 . تمام سال 1968را در انزوای مطلق به سر می برد در واقع خود را در خانه ی پدری زندانی می کند. پدرش در سال 1969 در یک کلینیک روانی می میرد. بعد از سال 1969 الفریده یلینیک به جنبش دانشجویی می پیوندد و در مباحث ادبی، که پیرامون مجله ی "دست نوشته ها" در جریان است، شرکت می کند. در سال 1971 امتحان نهایی ارگ را از مدرسه ی موسیقی وین با نمره ی عالی پشت سر می گذارد. در همین زمان اولین نمایش رادیویی خود را می نویسد. " وقت غروب آفتاب برای بعضی ها پایان کار اداری است" در سال 1974 از طرف روزنامه ((Die Presse به عنوان موفق ترین نمایش رادیویی سال اعلام می شود. 1972 اقامت در برلین. 1973 اقامت در رم. نگارش چند نمایش رادیویی. 1974 با گوتفرید هونقسبرگ، که در سال های شصت به حلقه ی راینر ورنر فاسبیندر تعلق داشت، ازدواج می کند. در همین سال وارد حزب کمونیست اتریش می شود و تا سال 1991 از فعالان این حزب است. انتشار رمان "معشوقه ها" 1975. چند نمایش رادیویی می نویسد از جمله " ملکه ی زنبورها" 1976 و "محبوس شدگان" 1978 . و "پایان تمثیل" ، اثری از توماس پیشون را در سال 1976 ترجمه می کند. فلیم نامه "محبوس شدگان" را بر اساس رمانی (منتشر شده به سال 1980) به همین نام می نویسد که در سال 1982 فیلم می شود. مقالات ادبی می نویسد. و در همین دوران ترجمه هایی دارد از گئورگس فیداو Georges Feydeau و اوژن لابیشه Eugene Labiche . رمان "نوازنده ی پیانو" به سال 1983 منتشر می شود. و یکی از بحث انگیزترین رمان های آلمانی زبان می شود. رمانی که به رابطه ی بیمارگونه ی مادر- دختر می پردازد که پسزمینه ای شخصی دارد. بر اساس این رمان در سال 2001 فیلمی به همین نام ساخته شده است. نمایش "تئاتر بورگ" 1985 . رمان "هوس" به سال 1989 منتشر می شود. و رمان "بچه های مردگان" 1995. " یک نمایش ورزشی" 1998 . رمان "حرص" 1999 . "خداحافظی" نمایشی در باره یورگ هایدر(سیاستمدار دست راستی اتریش) 2000. "یهودی مالتا" بازسازی نمایشی از کرستوفر مارلو. 2001 . نمایشنامه ی " در آلپ" 2002 . "درام های شاهدخت ها. مرگ و دختر." 2002 . "سرزمین بامبی" نمایشی در باره ی جنگ عراق.

الفریده یلینیگ در زمینه های مختلف ادبی کار کرده است: شعر، مقاله، رمان، نمایش رادیویی، نمایشنامه، فیلم نامه. او تقریبا همه ی جایزه های مهم آلمانی و اتریشی را دریافت کرده است؛ بیست و یک جایزه و نشان. جنجالی ترین نویسنده ی اتریش ، فمینیستی رادیکال و منتقدی بی رحم و نویسنده ای سیاسی است. همواره در کشور خودش از طرف دست راستی تحت فشار بوده است بارها به فکر ترک کشورش بوده است. دست راستی ها به او لقب "هرزه ی سرخ" را داده اند. و او را دشمن فرهنگ و هنر می دانند. یکی پلاکارت های تبلیغی حزب یورگ هایدر در سال های گذشته این بوده است:" یلینک را دوست دارید و یا فرهنگ و هنر را؟ "

لوکس نمایشنامه نویس در باره ی او می گوید:" او خانمی ست سخت با فرهنگ، گوشه گیر و حتی کمی خجالتی. او بانویی خارق العاده است."

ایوان ناگل، هنگام اهدای جایزه ی گئورگ بوشنر،1998 ، در باره ی الفریده یلینک اینطور داوری کرده است: نویسنده ای با شفافیت و قابلیتی والاست. آثارش به طرزی بیرحمانه واقعی اند و تا حدی غیر قابل تحمل؛ اما عظیم اند و ضروری.

آلیس شوارتسر، مدیر مسئول مجله ی "Emma " تصمیم شجاعانه ی هیئت داوران جایزه را ستود. او در باره ی آثار الفریده یلینک گفت: کمتر کسی توانسته است به شفافیت یلینک به رابطه ی قدرت ما بین زنان و مردان بپردازد.

پروفسور گرت ماتن کلود ، استاد ادبیات ، اهدای جایزه نوبل ادبی را به الفرید یلینک را خیلی غیر منتظره تلقی کرد. وی روز پنجشنبه در برلین گفت که از این قدردانی از یک نویسنده جالب توجه ، مهم و سیاسی استقبال میکند. یلینک با تندی و خشونت در آثار فمینیستی خود تناقضات بزرگ را برملا می کند . ستیزه جوئی او با خصوصیات جامعه پدرسالاری ما هنوز تازگی خود را از دست نداده است .

ماتن کلود می گوید : یلینک طرفداران پروپا قرص دارد. من فکر می کنم که او در آینده باز هم خوانندگان بیشتری را از آن خود خواهد کرد .

مارسل رایش رانیسکی، منتقد معروف آلمانی، در این رابطه گفت: مایه ی بسی خوشحالی است که یکی از نمایندگان ادبیات آلمانی زبان این جایزه را از آن خود کرده است. او شهامت خارق العاده و استقلال و صراحت عظیم یلینک را ستود و اضافه کرد در باره ی دستاوردهای فنی کار او همیشه می توان بحث کرد.