عضو هيئت تحريريه نشريه وقايع اتفاقيه كه به دستور قاضى مرتضوى توقيف شد، از دغدغه روزنامه نگاران ايرانى در زمينه عدم امنيت شغلى ميگويد كه پس از سالها كار كردن در حيطه مطبوعات نسبت به دورنماى اشتغال خود بيماكند. او مى افزايد هر كس وارد عرصه كار روزنامه نگارى و پرداختن به مسائل اجتماعى ميشود، مشكل ميتواند اين پهنه را ترك گويد زيرا اين رسالتى است هر چند خطرناك، اما خطير و ضرورى.
-
دويچه وله: خانم كريمى مجد، توقيف روزنامه ى «وقايع اتفاقيه» به عنوان مشابهت آن با روزنامه ى توقيف شده «ياس نو» انجام گرفته است. آيا به شما و ساير دست اندركاران اين روزنامه توضيح داده شده كه حوزه هاى اين مشابهت ها چه بوده اند؟
رويا كريمى مجد: اينطور كه در حكم صادرشده عليه روزنامه ى «وقايع اتفاقيه» آمده و در واقع تنها توضيحى بوده كه به دست اندركاران روزنامه داده شده، موضوع به خاطر اين است كه آقاى خانزادى مديرمسئول روزنامه اعلام كرده كه اين روزنامه توسط همان دست اندركاران روزنامه ى «ياس نو» اداره مى شود. در نتيجه دستور توقيف صادر ميگردد. در واقع تنها محك شعبه شش دادستانى براى توقيف روزنامه، صرفا اظهارات آقاى خانزادى بوده و بس.
دويچه وله: حالا آيا واقعا آقاى خانزادى چنين صبحت هايى را كه هيات تحريريه در اختيارشان نيست و ايشان گرداننده ى نشريه نمى باشند، اظهار كرده اند؟
رويا كريمى مجد: البته من نمى دانم ايشان چه صحبت هايى در دادستانى داشته اند. ولى نكته مهم اين است كه ايشان تقريبا در اكثر جلسات شوراى دبيران حضور داشتند. در اكثر موارد اظهارنظر مى كردند و بسيارى از مطالب مهم با نظارت و كنترل ايشان به چاپ خانه سپرده مى شد و هرگز طورى نبود كه ايشان اختيارى در هدايت يا كنترل روزنامه نداشته باشند.
دويچه وله: به عقيده ى شما حكم اخير دادستان تهران تا چه اندازه ميتواند با گزارش «وقايع اتفاقيه» در مورد دادگاه خانم كاظمى مرتبط باشد؟
رويا كريمى مجد: تنها ميتوانم بگويم كه جا دارد همزمانى اين دو اتفاق، يعنى همزمانى دادگاه خانم زهرا كاظمى و بسته شدن روزنامه ى «وقايع اتفاقيه» پيش از انتشار خبر مفصل دادگاه كه در دو صفحه ى كامل روزنامه صفحه آرايى شده بود، تامل برانگيز باشد. ولى واقعا نمى توان سندى در مورد آن ارائه داد.
دويچه وله: شما در مورد نويسندگان كيهان كه نسبت به دور جديد فعاليت افراطيون براى به دست گرفتن افكار عمومى از طريق انتشار نشريه هشدار داده اند، چه نظرى داريد؟
رويا كريمى مجد: البته هيچگاه نمى توان ارتباط مستقيم و مشخص مطالب منتشرشده در نشريات كيهان، رسالت، جمهورى اسلامى و يالثارات را با اتفاقات روز انكار كرد. مثلا ما مى بينيم بعد از اينكه مجله «يالثارات» چندين شماره روى مسئله ى حجاب كار مى كند، بلافاصله در سطح جامعه برخوردهايى با كسانى كه به زعم نيروهاى انتظامى حجاب خودشان را رعايت نمى كنند، صورت مى گيرد. هميشه ارتباطاتى در اين ميان وجود داشته است. در مورد اين ماجراى خاص، من فكر مى كنم هميشه روزنامه ى كيهان به نوعى نظر خود را مطرح مى كرده است و هيچوقت پرده پوشى در اظهارنظرش نداشته است و اين اولين بارهم نيست.
دويچه وله: آيا شما و همكارانتان قصد طرح شكايتى عليه اين فضاسازى ها را نداريد؟
رويا كريمى مجد: فشار تعطيل شدن يك روزنامه بيشتر ازآن است كه افراد بتوانند به شكايتهاى حقوقى عليه فضاسازيهايى كه صورت ميگيرد، بپردازند. بيشترين دغدغه اى كه من و همكارانم داريم اين است كه بعد از سالهاى سال كاركردن در حيطه ى مطبوعاتى، امنيت شغلى براى ما وجود ندارد. از طرف ديگر با كيفرخواستى كه عليه روزنامه صادر شد و توقيف آن، بيم پيدانشدن كار براى ما وجود دارد. چون هر مدير مسئولى مى تواند به اين فكر كند كه اگر از هركدام از ما دعوت كند، به اتهام اينكه اينها بازماندگان روزنامه ى «نوروز»، «ياس نو» و «وقايع اتفاقيه» هستند، نشريه او هم توقيف شود. امنيت شغلى در حال حاضر مهم ترين دغدغه ى ما و گروهى ست كه بيكار شده ايم و فكر مى كنم پيگيرى اين ماجرا از طرح شكايت عليه فضاسازان براى ما بيشتر اهميت داشته باشد.
دويچه وله: حالا با توجه به همين مسئله از دست دادن مكرر كار، آيا موارد مشخصى بوده است كه مدير روزنامه اى شما يا همكارانتان را به دليل اشتغال در يك روزنامه قبلا توقيف شده، نپذيرد؟ يعنى شما را جواب كند؟
رويا كريمى مجد: تا آنجايى كه من به خاطر دارم در واقع هيچوقت اين مسئله پيش نيامده بود. به خاطر اين كه اين مورد جزو معدود موارد استنادى دادستانى براى توقيف است. در واقع اين بهانه، بهانه ى دائم و ثابت براى توقيف نشريات نيست. ولى الان كه اين مسئله مطرح مى شود، اين احتمال هم از اين به بعد وجود خواهد داشت. با توجه به اينكه على رغم تعدد نشرياتى كه در كشور منتشر مى شود، تعداد روزنامه نگاران حرفه اى كه بتوانند كارى را به خوبى انجام بدهند، واقعا زياد نيست، اگر قرار باشد همين عده اندك هم محدوديت شغلى داشته باشند، آن موقع ما بحرانى جدى در حوزه ى كار مطبوعاتى خواهيم داشت.
دويچه وله: به عقيده ى شما چه عاملى باعث مى شود كه ژورناليسم در ايران عليرغم تلاش براى نسل كشى در ميان روزنامه نگاران كماكان به حيات خود ادامه دهد؟
رويا كريمى مجد: من فكر مى كنم جسارت انگيزه اى ست كه روزنامه نگاران ما دارند. واقعا مسايل اجتماعى كه در جامعه ايران در شرف رخ دادن اند، گذشته از مسايل سياسى، آنقدر تكان دهنده اند و به حدى جاى بررسى و كار دارند كه فقط كافيست فردى كمترين اطلاعى در اين زمينه داشته باشد تا هرگز نتواند قلم بر زمين بگذارد.
من فكر مى كنم بخش عمده اى از روزنامه نگاران ما نه به كار سياسى، بلكه به زمينه اجتماعى كارشان علاقمند هستند و دوست دارند در حيطه اى كه كار مى كنند، تاثيرگذار باشند، زيرااين تاثيرگذارى را ضرورى مى بينند. روزنامه هاى ما هميشه چشم بيناى جامعه بوده اند و هميشه فرياد جامعه را به گوش مسئولان رسانده اند. اين رسالتى بسيار بزرگ، خطير و خطرناك و در عين حال ضرورى ست. زمانى كه فرد وارد اين حيطه مى شود به حدى به آن اعتماد و اعتقاد پيدا مى كند كه نمى تواند از آن دست بردارد و كنار بكشد. حتا ما مشاهده مى كنيم روزنامه نگارانى را هم كه به هر دليلى از شغل خود فاصله گرفته اند، باز هم در حيطه ى كارهاى فرهنگى باقى مانده اند و نتوانسته اند شغل ديگرى را انتخاب كنند و واحدهايى براى گذران زندگى خود بيابند.
دويچه وله: حالا شما با همكاران بيكارشده ى تان در اين فاصله مى خواهيد چه كار كنيد؟ چه برنامه اى داريد؟
رويا كريمى مجد: در واقع در اولين روزهاى آينده قصدم اين است با دو مورد كارى كه پيشنهاد شده وارد مذاكره بشوم. البته همين نكته است كه كمى نگران كننده است. چون پيش از اين هرجا كه دعوت به كار مى شديم، بى چون و چرا بود و جايى براى مذاكره وجود نداشت. كسى نمى گفت بيا بنشينيم و حرف بزنيم. وقتى دعوت به همكارى مى كردند، مى گفتند بيا كار را شروع كن. همين دغدغه ى من است كه حالا چطور شده بعد از سالها كاركردن در اين حوزه، مى گويند بيا بنشينيم صحبت كنيم تا ببينيم چگونه مى توانيم كار كنيم؟ به نظر مى رسد كه شرايط كارى ما از نظر امنيت شغلى دارد كمى خطرناك ميشود.
