در دومین روز سمینار بنیاد در برلین، بحث مدرنیسم آنچنان داغ شد که دامنه و وسعت اش به سفره ابوالفضل کشیده شد. ابتکار آن هم با خانم سوسن رخش از نروژ بود که تز جامعه شناسی خود را بر سر مساله مدرنیسم نوشته بود. وی سعی کرده بود تا با مقایسه شرایط در مصر و ایران ، دامنه و ابعاد مدرنیسم و شاخص های آن را در دو کشور کشف و تحقیق کند.

کشفیات ایشان در سفرشان به ایران که بعد از 19 سال دوری از آنجا صورت گرفته بود، آنچنان وی را به وجد آورده بود که موجب شد نتایج طلائی از آن استخراج کند. از جمله نتایج این بود که ایشان با ذکر مشاهداتشان برایشان مسجل شده بود که درایران سر سفره ابوالفضل هم بحث رهائی زنان در جریان است. خانم رخش البته استعداد خارق العاده ای هم در انتخاب نمادین سفره ابولفضل و تم مدرنیته نشان دادند. البته یافته های ایشان به سفرنامه های میسیونرهای مذهبی بیشتر شبیه است تا به یک تز علمی شایسته قرن 21. میسیونرهای مذهبی نیز بعد از برگشت از سفرهای خود، در شادی ناشی از شگفت زدگی خود غرق می شدند و مشاهدات عرفانی خود را تحت عنوان تاریخ مبارزه و رهائی زنان آن کشورها به خورد ملت ها میدادند.

وقتی خانم رخش که به عنوان محقق و "لائیک" با این نتایج برمیگردد، تصور کنید اگر بعنوان میسیونر مذهبی اوائل قرن گذشته راهی ایران شده بودند، چه می گفتند؟؟

با داشتن چنین نوابغی شاید بد نباشد که یک سفره ابوالفضل برای رهائی رنان نذر شود.

بهر حال ...ما که بخیل نیستیم...مبارکه!

زنبورک - 4 جولای 2004

توضیح و تشکر: و البته جا دارد بعنوان یک شنونده از امکانی که یاسمین و نیما5000 فراهم کردند و ما را به شنیدن مباحث 3 روزه دعوت کردند، قدردانی کنم.