صفحه نخست

 شبکه سراسری همکاری زنان ایرانی

تلفیق متن مدرن و نمایش سنتی / مهناز ميناوند

شازده کوچولو، شاهکار سنت اگزوپری اثری است جهانی که لحظات عمیق و زیبایی را برای خوانندگانش خلق کرده است. حال این اثر غربی که به لحاظ محتوا ماهیتی جهان شمول نیز دارد در قالب شبیه خوانی در تالار نو تئاتر شهر به روی صحنه رفته است. "مجلس شبیه خوانی شازده کوچولو" به خودی خود و تنها با اتکاء به همین عنوان، تماشاگر ایرانی را برای دیدن این اثر کنجکاو و ترغیب می کند. چیدمان دایره وار جایگاه مخاطب، قراردادن صحنه ای دوار در مرکز تالار نو و حضور موسیقی از ابتدای ورود تماشاگر به سالن با ضرباهنگی رزمی، خود تاکید و نشانه ای از تعزیه هستند.
علی اصغر دشتی تا حد امکان سعی در نزدیکی اجرای این اثر به گونه شبیه خوانی دارد و جهت نیل به این مقصود از الگوهای مخالف خوان و موافق خوان نیز استفاده کرده است. حتی برگرداندن متن به شعر در وزنی همچون نسخ تعزیه نیز گامی در جهت نزدیکی این اثر به هدف کارگردان بوده است.


آنچه که در شبیه خوانی مطرح است معانی و مفاهیم عام است که از پیچیدگی های غامض و دشوار به دور است. داستان اگزوپری نیز دارای مفاهیمی است عمیق که در عین حال از سادگی و عمومیت خاصی نیز برخوردار است. همین امر همراهی مخاطب را در اجرای نمایش مورد نظر با وجود تازگی و ناآشنا بودن سبک روایی منجر شده است.
مجلس شبیه خوانی شازده کوچولو با وجود وام گیری از عناصر روایی کهن این قابلیت را به چالش کشانده که بیان اسطوره ای مدرن و غربی و در عین حال جهان شمول در قالب گونه ای از اجرای ایرانی ممکن است. بهره گیری از خلاقیت در بیان نو و جدیدی از یک اثر کاملا آشنا ارزشمند است اما این تجربه در ارائه خلاقانه و بدیع در اجرا نیز خود نیازمند آزمون و خطای بیشتری است.
شاید حضور همین عناصر که سعی در نزدیکی اجرا به شبیه خوانی دارد تا حدی موفق بوده است اما باید گفت مهمترین اصل در این نوع اجرا سرایش و خوانش اشعار در وزن خاص است که می تواند رکنی اصلی برای تعزیه یا به عبارت بهتر شبیه خوانی باشد و این تنها چیزی است که مخاطب تا حدی در حین دیدن اثر مورد بررسی، با آن احساس ناآشنایی و غرابت می کند. حضور خلبان، مار، روباه به ترتیب و بیان دیالوگ ها بر وزنی همچون تعزیه خود وقفه یا شاید فاصله را در ارتباط مخاطب با اثر ایجاد می کند که در ادامه داستان، حضور شخصیت های دیگر و عناصر ملموس تر شبیه خوانی آن را جبران کرده و به همراهی مخاطب کمک می کند.


این نمایش نوعی تجربه ارزشمند در بیان و روایت تئاتری است که می تواند آغازگر تلفیق فرهنگ های گوناگون در ارائه یک اجرا باشد اما باید در نظر داشت که همین تلفیق ها نیز نیازمند دقت در انتخاب مضامین و شیوه اجرایی هستند که تحقق به آن به جز تجربه و یا آزمون و خطا میسر نخواهد شد.

مجلس شبیه خوانی شازده کوچولو لحظات دلنشینی را خلق می کند که میتوانست با ایجاز در لحظات پایانی از کشدار شدن و خستگی مخاطب جلوگیری کند.


2004© All rights reserved for SHABAKEH.ORG Webmaster